Ontslag kun je zien aankomen, als je maar alert genoeg bent op de vroege signalen.
Het maakt ontslag er niet leuker op, maar het is beter natuurlijk om voorbereid te zijn dan dat het ontslag als donderslag bij heldere hemel komt.
Volgens HR-deskundige en auteur Lynn Taylor hebben slimme professionals altijd een oog voor de klassieke signalen die aan een ontslagprocedure vooraf gaan. Is hun baan in gevaar? Dan zijn zij de eerste die daar een draai aan geven.
Maar aan wat voor signalen moet je in de regel denken?
1. Een slechte prestatiebeoordeling (of, nog erger, twee of drie!)
Een negatieve beoordeling an sich is natuurlijk geen reden om iemand z'n congé te geven, maar in combinatie met andere negatieve feedback kan het nét die ene druppel zijn. Volgens Taylor bouwen leidinggevenden altijd eerst een dossier op van een medewerker waar ze vanaf willen - een fatsoenlijke casus belli of smoking gun heb je natuurlijk het liefst zwart op wit.
Meerdere slechte reviews op rij zijn in het bijzonder slechte voortekenen, aldus Michael Kerr, spreker en auteur. "Afhankelijk van hoe slecht de eerste review was, krijg je een kans om jezelf te verbeteren, maar bij een hele reeks van slechte beoordelingen moeten al je seinen op rood - je baan is in gevaar!", vertelt Michael Kerr, auteur van The Humor Advantage.
Natuurlijk, een gebrek aan ervaring of een gebrek aan training kan de oorzaak zijn en er is altijd de mogelijkheid om een en ander te repareren. Let intussen tijdens al die beoordelingen wel op de volgende verontrustende uitspraken: "Je past niet goed in de bedrijfscultuur", "Ben je wel een teamspeler?", "Je persoonlijkheid en stijl lijken niet te passen in het team" en de dodelijkste evergreen: "Je hebt een serieus gedragsprobleem."
2. Je baan is 'mission impossible' geworden
"Toen je net in functie was, kreeg je je marsorders en deed je gewoon wat je gevraagd werd", aldus Taylor, "en nu lijkt het wel of je de Mount Everest geblinddoekt moet beklimmen".
"Ze laten je opzettelijk mislukken", legt Kerr uit. "Soms is het gewoon slecht leiderschap, maar soms kan het ook een manier zijn om van je af te komen. En is er hard bewijs tegen je nodig - in de vorm van een mislukt project - om te kunnen zeggen dat je niet tegen je taak bent opgewassen".
3. Je baas heeft je 'gewaarschuwd' (meer dan eens)
Formele berispingen zijn zelden goed nieuws. "Je kunt een mondelinge waarschuwing hebben gekregen, een geschreven waarschuwing en soms zelfs een tweede waarschuwing", zegt Taylor. Bedenk in dat geval dat er nog meer slecht nieuws jouw kant op komt.
4. Er komen steeds minder projecten jouw kant op
Opeens veel vrije tijd hebben tijdens kantooruren, is altijd slecht nieuws. Je krijgt minder werk toegewezen en terwijl je daar verandering in probeert aan te brengen, merk je dat dat initiatief niet gewaardeerd wordt door je werkgever.
5. De relatie met je leidinggevende lijkt veranderd - de baas bemoeit zich veel met jouw werk
Word je continu gevraagd om voortgangsrapportages te maken? En controleert je baas je werk de hele tijd? Dat is slecht nieuws, begin vast met zoeken naar iets anders.
6. Je arbeidsvoorwaarden veranderen
Je collega's mogen allemaal naar een conferentie in Marrakesh, maar jij bent niet uitgenodigd. Of je mag voortaan niet meer business class vliegen, je moet het met economy doen. Of je moet verkassen met je bureau. Zulke douceurtjes zijn geen onbelangrijke factoren in een baan, wordt er dus op beknibbeld, wees dan op je hoede.
7. Je krijgt een loonsverlaging of je moet een pauze nemen
Begin je maar vast zorgen te maken. "Dit is het belangrijkste signaal dat het niet goed gaat! Zelfs wanneer het 'om je eigen bestwil' verkocht wordt", aldus Kerr. Het is de equivalent van het koppel dat 'een tijdje uit elkaar gaat'. En we weten allemaal waar dat toe leidt.
8. Er wordt meer geroddeld door collega's. En ze gedragen zich ook anders
Als mensen je gaan mijden, en vooral mensen waarmee je een vriendschappelijke relatie onderhield, dan is er iets aan de hand. "Wanneer collega's horen dat iemand ontslagen gaat worden, dan nemen ze afstand om niet besmet te raken", aldus Taylor.
9. Je leidinggevende passeert je en spreekt direct met jouw ondergeschikten
Je raakte al langzaamaan buitengesloten, en dit is de kers op de taart: jouw leidinggevende die de hiërarchie negeert en zich rechtstreeks tot jouw ondergeschikten wendt. Wat zoveel wil zeggen als dat jij niet meer nodig bent...
10. Jouw mening wordt niet langer gevraagd bij belangrijke beslissingen
Als er niet meer naar jouw input gevraagd wordt, dan betekent dat maar één ding: dat je baas geen boodschap meer heeft aan wat jij te melden hebt. Omdat hij er geen waarde aan hecht, of omdat het hem niet interesseert. In beide gevallen ben jij het haasje.
